Το Ίντερνετ ως μέσο εξόδου από την κρίση

Η διαδικτυακή οικονομία είναι πολύ λιγότερο ανεπτυγμένη στην Ελλάδα σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όμως με τις κατάλληλες πρωτοβουλίες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα θα μπορούσε στο μέλλον να αποτελέσει ισχυρό μοχλό ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας, σύμφωνα με έρευνα που διενήργησε η εταιρία συμβούλων Boston Consulting Group (BCG) για λογαριασμό και με την υποστήριξη της Google.

Η μελέτη, που παρουσιάστηκε σήμερα για πρώτη φορά αποπειράται να εκτιμήσει τη συμβολή του Ίντερνετ στην ελληνική οικονομία. Όπως αναφέρει, το 2010 αυτή η συνεισφορά ήταν περίπου 2,7 δισ. ευρώ ή 1,2% του ΑΕΠ, πολύ πιο κάτω από το ποσοστό 3,8% του ΑΕΠ που είναι ο αντίστοιχος μέσος όρος συνεισφοράς του Ίντερνετ στην ΕΕ ή από το 1,7% στην Τουρκία.

Σύμφωνα με την έκθεση, η οικονομική κρίση, που έχει πλήξει όλη την ελληνική οικονομία, έχει επιπτώσεις και στον τομέα του διαδικτύου, επιβραδύνοντας την ανάπτυξή του. Η μελέτη, με βάση το βασικό σενάριό της, εκτιμά ότι η εγχώρια διαδικτυακή οικονομία θα αυξηθεί με μέσο ετήσιο ρυθμό 6% και θα φθάσει τα 3,6 δισ. ευρώ ή 1,6% του ΑΕΠ το 2015. 

Αν όμως (σύμφωνα με το πιο αισιόδοξο σενάριο), ληφθούν μέτρα ενίσχυσης της ψηφιακής οικονομίας, τότε υπάρχει δυνατότητα η μέση ετήσια αύξηση να φθάσει το 19% και, έτσι, το 2015 η συμβολή του διαδικτύου να διαμορφωθεί στο 2,9% του ΑΕΠ της χώρας μας, προσθέτοντας ακόμα 2,9 δισ. ευρώ σε αυτό.

Η έρευνα δείχνει γενικότερα ότι η Ελλάδα δεν έχει ενστερνιστεί το διαδίκτυο στον βαθμό που αυτό έχει γίνει σε άλλες χώρες. Μεταξύ άλλων, καταδεικνύει ότι η χώρα μας εισάγει υπηρεσίες και αγαθά ηλεκτρονικού εμπορίου (e-commerce) αξίας 1,8 δισ. ευρώ, ενώ η αντίστοιχη αξία εξαγωγών ανέρχεται σε μόλις 0,7 δισ. ευρώ, δηλαδή για κάθε 1 ευρώ εξαγωγών εισάγονται 2,6 ευρώ. Ο λόγος για αυτή τη διαφορά είναι κυρίως ότι το 57% των ελλήνων καταναλωτών προτιμά να κάνει τις αγορές του από το εξωτερικό, καθώς δεν βρίσκει σε ελληνικά sites τα προϊόντα που αναζητά.

Οι Έλληνες εμφανίζονται ακόμα ανασφαλείς για αγορές μέσω διαδικτύου και προτιμούν τα «φυσικά» καταστήματα. Από την άλλη πλευρά, στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν διάφορες περιπτώσεις εταιριών (airtickets.gr. skrutz.gr κ.α.), οι οποίες ακόμα και εν μέσω κρίσης κατάφεραν να εμφανίζουν ανοδική πορεία χάρη στην εκτεταμένη και σωστή αξιοποίηση του διαδικτύου με πωλήσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό.

Πέντε είναι οι βασικές προτάσεις της μελέτης προκειμένου να διευρυνθεί η συνεισφορά του διαδικτύου στην ελληνική οικονομία:

– Ενθάρρυνση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων να στραφούν στο διαδίκτυο, με παράλληλη επιτάχυνση της εκταμίευσης των επιδοτήσεων ύψους 1,5 δισ. ευρώ (Ψηφιακή Σύγκλιση) στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ.

– Βελτίωση των υποδομών, με την παροχή κινήτρων και τη διαμόρφωση πλαισίου ανάπτυξης της ευρυζωνικότητας μέσω νέων επενδύσεων, οι οποίες μπορούν να χρηματοδοτηθούν με πολλαπλούς τρόπους (π.χ. ΣΔΙΤ).

– Εδραίωση της εμπιστοσύνης των ελλήνων καταναλωτών στις διαδικτυακές αγορές με εκστρατείες ενημέρωσης από το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.

– Μεταφορά ολοένα περισσότερων δραστηριοτήτων της δημόσιας διοίκησης στο Διαδίκτυο (ηλεκτρονική διακυβέρνηση – e-government) με παράλληλη υποχρεωτική χρήση των online υπηρεσιών από τους πολίτες.

– Επένδυση στην εκπαίδευση για τη χρήση ψηφιακών μέσων ιδίως από τους μαθητές.

Ο γενικός διευθυντής της Google Greece δήλωσε αισιόδοξος ότι το διαδίκτυο μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά τη χώρα μας να βγει από την κρίση, βασίζοντας την αισιοδοξία του, όπως είπε, στο γεγονός ότι παρόλο που η διείσδυσή του στην Ελλάδα είναι ακόμα χαμηλή, η ζήτηση για διαδικτυακές υπηρεσίες ξεπερνά σαφώς την σχετική προσφορά. 

Ανέφερε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι κάθε μήνα στο Google.gr οι Έλληνες κάνουν πάνω από 800 εκατ. αναζητήσεις τον μήνα. Είπε ακόμα ότι η εταιρία του ήδη επενδύει στη χώρα μας και θα συνεχίσει να το κάνει. «Το διαδίκτυο μπορεί να προσφέρει πολλά στην ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα και να συμβάλει στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας – προωθώντας τις εξαγωγές και βελτιώνοντας την παραγωγικότητα των επιχειρήσεων», πρόσθεσε.

Ο διευθύνων σύμβουλος της BCG Αθήνας επεσήμανε ότι όντως η ελληνική διαδικτυακή οικονομία είναι ακόμα πολύ πίσω, λόγω διαφόρων εμποδίων τόσο στην πλευρά της προσφοράς, όσο και της ζήτησης, όμως πρόσθεσε ότι, ακριβώς λόγω αυτής της υστέρησης, υπάρχει σημαντική προοπτική για μελλοντική δυναμική. Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι οι τέσσερις δημοφιλέστεροι διαδικτυακοί τόποι για τους έλληνες χρήστες είναι, κατά σειρά, οι Google.gr, Facebook, YouTube και Google.com.

Ο βουλευτής της ΝΔ και τομεάρχης ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης πρότεινε να γίνει υποχρεωτική η χρήση του διαδικτύου από όλους τους πολίτες κατά τις επαφές τους με το Δημόσιο, ώστε να μειωθεί η γραφειοκρατία. Επίσης είπε ότι πρέπει να επιταχυνθεί η απορρόφηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ για την ψηφιακή οικονομία και χαρακτήρισε απόλυτης προτεραιότητας το σχεδιαζόμενο έργο «οπτική ίνα στο σπίτι», που δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί.

Ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ τόνισε ότι το διαδίκτυο βοηθάει σημαντικά την παραγωγικότητα, αρκεί οι έλληνες πολιτικοί «να πατήσουν τα κατάλληλα κουμπιά», ώστε να αρθούν τα σχετικά εμπόδια και αντικίνητρα.

Ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ  ζήτησε να ενταθούν οι κρατικές παρεμβάσεις για την ψηφιακή οικονομία, να αναβαθμιστούν οι υποδομές ευρυζωνικότητας, να επιταχυνθεί η απορροφητικότητα των κονδυλίων του ΕΣΠΑ και να ευαισθητοποιηθούν περισσότερο οι μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις για την χρησιμότητα του διαδικτύου.

Ο ειδικός γραμματέας ψηφιακού σχεδιασμού του υπουργείου Ανάπτυξης αναγνώρισε τις γραφειοκρατικές καθυστερήσεις στην αξιοποίηση του ΕΣΠΑ, αν και χαρακτήρισε «μύθο» ότι αρκούν αυτά τα κονδύλια για κινηθεί η ανάπτυξη. Ακόμα επεσήμανε ότι η έλλειψη ρευστότητας (ιδίως πόρων) των ιδιωτικών ελληνικών επιχειρήσεων είναι αυτή που δυσκολεύει σημαντικά την απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων.

Αλλα στοιχεία για το Ίντερνετ στην Ελλάδα

Μεταξύ άλλων, η μελέτη παραθέτει τα εξής στοιχεία και εκτιμήσεις:

– Οι Έλληνες χρησιμοποιούν το διαδίκτυο πιο επιφυλακτικά από τους άλλους Ευρωπαίους. Κυρίως διαβάζουν ειδήσεις και χρησιμοποιούν τα κοινωνικά μέσα όπως το Facebook, όμως διστάζουν να ψωνίσουν ηλεκτρονικά. Αν και δύο στους τρεις Έλληνες (το 67%) έχουν ευρυζωνική πρόσβαση στο διαδίκτυο, μόνο οι μισοί (49%) βρίσκονται online, ενώ ακόμα λιγότεροι (μόλις το 12%) κάνουν αγορές μέσω διαδικτύου, έναντι μέσου ποσοστού 40% στην ΕΕ.

– Η online εγχώρια διαφήμιση αυξάνεται γοργά (μέση ετήσια αύξηση 52% από το 2006) σε μια γενικά συρρικνούμενη ελληνική διαφημιστική αγορά, φθάνοντας συνολικό τζίρο 73 εκατ. ευρώ το 2010. Υπολογίζεται ότι περίπου το 6% της συνολικής διαφημιστικής δαπάνης στην Ελλάδα κατευθύνεται στο διαδίκτυο.

– Στον δείκτη E-Intensity της BCG, που μετρά τη διείσδυση του διαδικτύου σε μια χώρα, η Ελλάδα κατατάσσεται μόλις 30ή μεταξύ των 34 χωρών του ΟΟΣΑ. Όμως φωτεινή εξαίρεση αποτελεί η σχετικά μεγάλη διείσδυση των «έξυπνων» κινητών τηλεφώνων στη χώρα μας, που με ποσοστό 30% πλησιάζει τον μέσο όρο της ΕΕ (36%).

– Μόνο το 10% των ελληνικών επιχειρήσεων κάνουν αγορές στο διαδίκτυο έναντι μέσου όρου 28% στην ΕΕ.